Dostawy gazu LNG z USA – tak! Baza dostawy DES – nie!

 In International Commercial Law

Jako wielki sukces wszystkie krajowe media ogłosiły 22 listopada zawarcie kontraktu na dostawy skroplonego gazu płynnego z USA do Polski.

Średnioterminowy kontrakt został podpisany 21 listopada 2017 r. na 5 lat pomiędzy Grupą Kapitałową PGNiG (PGNiG) a Centrica LNG Company Limited (Centrica). Konkretnie, umowa zawarta przez biuro tradingowe PGNiG w Londynie działające, jako oddział spółki PGNiG Supply & Trading GmbH, wejdzie w życie w 2018 r. i będzie realizowana na bazie reguły DES.1)

Wykładnia reguły opartej o Incoterms 2000 została wyjaśniona w przypisie podanej przez PGNiG informacji. Zgodnie z tą interpretacją  „towar uważa się za dostarczony w momencie postawienia do dyspozycji odbiorcy na statku we wskazanym porcie przeznaczenia. Sprzedający jest zobowiązany ponieść wszystkie koszty do tego momentu, ponosi również ryzyko uszkodzenia lub utraty towarów podczas transportu do portu przeznaczenia. Sprzedający jest zobowiązany do odprawy celnej eksportowej. Koszt oraz ryzyko rozładunku są po stronie Kupującego”.2)

W związku z powyższym rodzi się istotna wątpliwość, dlaczego wyboru bazy dostawy DES dokonano na podstawie nieaktualnego już zbioru Incoterms 2000 opublikowanego przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu w 1999 r.3), skoro od 1 stycznia 2011 r. obowiązuje zbiór reguł  Incoterms®2010 ?

Reguły DES (Delivered Ex Ship) w obecnym zbiorze nie ma. Zastąpiła ją reguła DAP (Delivered At Place), czyli dostarczony do miejsca, która ma zastosowanie we wszystkich gałęziach transportu (w odróżnieniu od poprzedniej) w tym również morskim.4) Wydaje się z pozoru, że jest to na tyle mało istotny aspekt problemu, że nie warto przywiązywać do niego większej wagi. Otóż nie. Jest on bardzo istotny, bowiem aktualna wersja reguł INCOTERMS (INternational COmmercial TERMS) daje nam możliwość w przypadku tego kontraktu, zastosowania zupełnie nowej reguły handlowej tj. DAT (Delivered At Terminal), czyli dostarczony do terminalu.5)

Miejscem wysyłki jest terminal skraplający Sabine Pass w Luizjanie (USA) a miejscem dostawy – terminal gazowy w porcie Świnoujście. Rodzi się więc automatycznie kolejne pytanie dlaczego nie skorzystano w tym przypadku z najbardziej odpowiedniej w tym względzie reguły handlowej ?

DAT oznacza bowiem, że sprzedający wykonując dostawę musi wyładować towar (w tym przypadku LNG) z przybywającego środka transportu (statku), musi następnie dostarczyć go przez postawienie do dyspozycji kupującego w wymienionym z nazwy terminalu w porcie przeznaczenia (o którym mowa wyżej) w uzgodnionej dacie lub w ramach uzgodnionego okresu.6) Oznacza to w konsekwencji, że sprzedający ponosi koszty i ryzyko dostawy do oznaczonego miejsca (zbiorników gazoportu w Świnoujściu). Jak więc wynika z powyższego, problem dla strony polskiej nie powinien już być bez znaczenia (koszty wyładunku takich ilości gazu nie są groszowe a powinien ponieść je dostawca).

Można oczywiście stwierdzić, że strony umowy kupujący i sprzedający mogą określić bazę dostawy według własnego uznania i jest faktem, że ma to pierwszeństwo przed wszystkimi innymi uregulowaniami międzynarodowymi i krajowymi. Jednak jak czytamy we wstępie każdego zbioru reguł ICC, w tym aktualnego, Incoterms mają ułatwiać prowadzenie handlu i pomagać w jasnym określeniu wzajemnych obowiązków stron oraz zmniejszaniu ryzyka komplikacji prawnych.7)

Nie oznacza to oczywiście, że nie można korzystać z reguły określonej zasadami któregoś wcześniejszego zbioru gdyż mają one charakter fakultatywny. Niemniej nowelizacje są dokonywane po to, aby uwzględniając zmiany zachodzące w gospodarce i handlu światowym oraz nowe techniki, rodzaje transportu i jego infrastrukturę (terminale), skutecznie wykorzystywać najnowsze regulacje w ty zakresie.

Niestety w tym kontrakcie problem, o którym mowa został całkowicie zlekceważony.

Konkludując, z przyczyn całkowicie niezrozumiałych, wybór nieodpowiedniej bazy dostawy, naraża stronę polską a konkretnie budżet państwa na istotny uszczerbek, zwłaszcza gdyby kolejne umowy, opiewające jak można się spodziewać na o wiele większe ilości gazu a co za tym idzie na o wiele wyższe płatności, miałyby być zawierane na podobnych warunkach.

Reasumując, chciałoby się uzyskać odpowiedź na następujące pytania:

  1. Jakie były powody zastosowania bazy dostawy DES wg zbioru INCOTERMS 2000, już nieaktualnego ?
  2. Dlaczego nie uwzględniono jako bazy dostawy reguły DAT gazoport Świnoujście wg Incoterms®2010, zbioru obowiązującego od prawie 7 lat ?
  3. Czy strona polska (PGNiG) nie posiadała dostatecznej wiedzy bądź kwalifikacji fachowych, podpisując umowę na dostawy gazu przy akceptacji nieaktualnej i de facto niekorzystnej dlań bazy dostawy ?

Przypisy:

  1. http//www.pgnig.pl/aktualności/-/news-list/id/pgnig-zawarlo-5-letni…
  2. Ibidem.
  3. Należałoby dodać, że w tym wypadku odpowiedniejszą byłaby reguła DEQ .
    Por. „ICC oficial rules for the interpretation of trade terms Incoterms 2000” International Chamber of Commerce (ICC), Paris 1999, publication No. 560, s. 97-103 i 105-111.
    Por., “ICC Guide to Incoterms 2000. Understanding and practical use” by Professor Jan Ramberg, Paris ICC 1999, publication No. 620, s. 147-154 i 155-162.
    Warto zauważyć, że reguła DES występowała i była identycznie interpretowana we wcześniejszej wersji Incoterms 1990, ICC publication No. 460, s. 174-179.
    Por., także A. Blajer „Międzynarodowe reguły handlowe. Zasady i praktyka stosowania”, ODDK Gdańsk, s. 86-89 i s. 111.
  4. “Incoterms®2010 by International Chamber of Commerce (ICC). Reguły MIH do stosowania w krajowych i międzynarodowych warunkach handlowych” ICC Polska, Związek Banków Polskich Warszaw 2010, publikacja No. 715, s. 58-65 oraz 164-171.
  5. Ibidem, s. 50-57 oraz 156-163. Por., także www.renanconsulting.com You Tube „Graficzna prezentacja podstawowych obowiązków sprzedającego i kupującego według INCOTERMS®2010.
  6. Ibidem, S. 52-55 I 158-161. Por., także „ICC Guide to Incoterms®2010 (by Jan Ramberg) ICC Paris 2011, publikacja No. 720E, s. 127-136; “Incoterms®2010 der International Handelskammer (ICC). Kommentierung für die Praxis inklusive offiziellem Regelwerk (Ch. Graf von Bernstorff), ICC Deutschland, Bundesanzeiger Verlag, Köln 2010, s. 102-108 oraz D. Marciniak-Neider, “Warunki dostaw towarów w handle zagranicznym”, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Gdynia 2011, s. 73-74.
  7. „Incoterms®2010 …” op. cit. S. 5.

 

Andrzej Blajer

© Copyright by Andrzej Blajer

Recommended Posts

Leave a Comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Contact Us

We're not around right now. But you can send us an email and we'll get back to you, asap.

Start typing and press Enter to search