Procedury specjalne – zasady ogólne (cz. I)
1. Pozwolenia na stosowanie procedur specjalnych
♦ Uzyskanie pozwolenia organu celnego wymagane jest w wypadku:
a) Stosowania procedury:
– Uszlachetniania czynnego,
– Uszlachetniania biernego,
– Odprawy czasowej lub
– Końcowego przeznaczenia.
b) Prowadzenia miejsc składowych przeznaczonych do składowania celnego, z wyjątkiem, gdy prowadzącym są organy celne.
♦ Termin ważności pozwolenia wynosi maksymalnie 5 lat, jednak dla towarów objętych załącznikiem 71-02 RD (Rozporządzenia Delegowanego) 1) maksymalny okres ważności pozwolenia został przedłużony do 3 lat.
♦ W odniesieniu do akapitu drugiego art. 211 ust. 1 UKC 2), gdy przedsiębiorca zamierza stosować więcej niż jedną procedurę specjalną, zaleca się składanie do organów celnych oddzielnych wniosków dla każdej procedury. Umożliwia to posiadaczowi pozwolenia na łatwą identyfikację, jakie prawa i obowiązki mają zastosowanie dla każdej procedury. Należy przy tym pamiętać, że obecne rozporządzenia Komisji UE powiązane z UKC nie dają możliwości wnioskowania o więcej niż jedną procedurę na pojedynczym wniosku.
♦ Pozwolenie na prowadzenie miejsc składowych do składowania celnego towarów mogą zostać udzielone również w przypadku, gdy zamierzone zabiegi zwyczajowe dominowałyby nad składowaniem towarów.
♦ Co do zasady, organ celny udziela pozwolenia przed objęciem towaru procedurą specjalną. Jednakże może on udzielić pozwolenia z mocą wsteczną, jeżeli spełnione są warunki art. 211 ust. 2 UKC tj.:
- Istnieje uzasadniona potrzeba gospodarcza,
- Wnioskodawca udowodnił na podstawie ewidencji lub zapisów księgowych, że:
- spełnione są wszelkie wymogi danej procedury,
- w stosownych przypadkach – możliwa jest identyfikacja towarów w danym okresie,
- możliwa jest kontrola danej procedury,
- możliwe jest wypełnienie wszystkich formalności niezbędnych do uregulowania sytuacji towarów, w tym – w razie konieczności – unieważnienia zgłoszeń celnych, których to dotyczy,
- w okresie trzech lat od daty przyjęcia wniosku nie udzielono wnioskodawcy żadnego pozwolenia z mocą wsteczną.
- Nie jest konieczne sprawdzenie warunków ekonomicznych, z wyjątkiem sytuacji, gdy wniosek dotyczy przedłużenia terminu ważności pozwolenia w odniesieniu do tego samego rodzaju operacji i towarów,
- Wniosek nie ma związku z usiłowaniem popełnienia oszustwa,
- Wniosek nie dotyczy prowadzenia miejsc składowych przeznaczonych do składowania celnego towarów,
- Gdy wniosek dotyczy przedłużenia terminu ważności pozwolenia w odniesieniu do tego samego rodzaju operacji i towarów – wniosek zostaje złożony w terminie trzech lat po upływie terminu ważności pierwotnego pozwolenia.
Uwaga!:
Pozwolenie nie może zostać wystawione ponownie z mocą wsteczną, jeśli w ciągu trzech poprzednich lat udzielono pozwolenia z mocą wsteczną dla tej samej procedury specjalnej (art. 211 ust. 2 lit. e) UKC.
Posłużmy się następującym przykładem:
Przedsiębiorca uzyskał pozwolenie z mocą wsteczną na stosowanie procedury końcowego przeznaczenia. Składa on wniosek o przedłużenie (odnowienie) tego pozwolenia z mocą wsteczną. Uzyskanie takiego pozwolenia nie będzie możliwe, jednakże w przypadku złożenia wniosku o pozwolenie z mocą wsteczną na stosowanie procedury uszlachetniania czynnego, pozwolenie takie mogłoby zostać udzielone.
♦ Jako Lex specialis przepisy art. 163 ust. 1 lit. f) RD mogą być zastosowane więcej niż raz w okresie 3 lat. Zasada ta może obejmować pozwolenie na zgłoszeniu celnym, a także pozwolenie wydane zgodnie z Załącznikiem 12 do Przejściowego Rozporządzenia Delegowanego 3) (PRD) lub wydane elektronicznie zgodnie z Załącznikiem A do RD.
♦ W odniesieniu do art. 172 ust. 3 RD moc wsteczna jest ograniczona do 3 lat ze względu na art. 211 ust. 2 lit. h) UKC.
♦ Pozwolenia mogą zostać udzielone osobie mającej siedzibę na obszarze celnym Unii Europejskiej. Jednakże pod pewnymi warunkami możliwe jest udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego lub procedury końcowego przeznaczenia osobie mającej siedzibę poza obszarem celnym UE (art. 161 RD). Z uwagi na to, że artykuł ten stanowi odstępstwo od zasady, interpretacja odnośnie zakresu tego przepisu powinna być ograniczona.
W związku z powyższym przeanalizujemy zakres tego przepisu na następujących przykładach:
Przykład 1
Przedsiębiorstwo żeglugowe, które ma siedzibę poza obszarem celnym UE (Hong Kong) wnioskuje o pozwolenie na stosowanie procedury końcowego przeznaczenia, aby móc przywozić towary niezbędne do remontu i naprawy swoich statków i ich podzespołów.
W tym przypadku korzystanie z procedury końcowego przeznaczenia nie jest incydentalne. Z tego powodu wnioskodawca powinien mieć siedzibę na terytorium Unii Europejskiej, co oznacza w konsekwencji, że wniosek powinien być odrzucony.
Przykład 2
Osoba fizyczna, zamieszkała w państwie trzecim (Szwajcaria) korzystająca z własnego jachtu motorowego, może wnioskować o pozwolenie na procedurę końcowego przeznaczenia tak, aby zamienny silnik mógł być przywieziony w ramach procedury końcowego przeznaczenia. W takim wypadku należy udzielić pozwolenia.
♦ Artykuły 161 i 162 RD mogą być stosowane do wniosków składanych z zastosowaniem formularza określonego w Załączniku 12 do RD lub składanych elektronicznie zgodnie z Załącznikiem A do RD oraz wniosków na zgłoszeniu celnym.
♦ Uznaje się, że osoba posiadająca status AEOC (upoważniony przedsiębiorca w zakresie uproszczeń celnych) zapewnia konieczne bezpieczeństwo prawidłowego przebiegu operacji, chyba że bez dalszego sprawdzania dostępne są informacje zaprzeczające powyższemu.
Dla osób nieposiadających statusu AEOC, organy celne będą musiały sprawdzić ewidencję wnioskodawców w odniesieniu do ich działalności w zakresie należności celnych i podatkowych.
♦ Posiadacz pozwolenia na stosowanie procedury uszlachetnienie bierne nie musi organizować procesów przetwarzania, które mają być przeprowadzane poza obszarem celnym UE. Ponadto osoba ta nie musi być eksporterem towarów, które zostaną wyprowadzone poza obszar celny UE w ramach uszlachetniania biernego. Tym niemniej formalności wywozowe muszą być przestrzegane (art. 269 ust. 2 i ust. 3 UKC).
Złożenie zabezpieczenia.
- Złożenie zabezpieczenia jest obowiązkowe.
- Celem zabezpieczenia jest pokrycie potencjalnego długu celnego, który może powstać dla towarów, które zostały objęte procedurą specjalną.
- Zabezpieczenie musi zostać dostarczone lub być dostępne najpóźniej przed zwolnieniem towarów do procedury specjalnej (art. 211 ust. 3 lit. c) UKC).
- Problem, o którym mowa wyżej związany jest z zasadą, że osoba, której to dotyczy może dokonać wyboru pomiędzy zabezpieczeniem generalnym a indywidualnym, nawet dla celów wydania pozwolenia na procedurę specjalną, obejmującej więcej niż jedną operację. Organy celne mogą dopuścić różne formy zabezpieczenia a jego złożenie musi nastąpić najpóźniej przed zwolnieniem towarów do procedury specjalnej.
- W przypadku transakcji jednorazowej, (co oznacza, że nie są przeprowadzane żadne inne transakcje), dotyczącej stosowania procedury specjalnej na zgłoszeniu celnym, musi być złożone zabezpieczenie indywidualne. W takim przypadku nie jest możliwe ubieganie się o obniżkę lub zwolnienie, ponieważ taka elastyczność możliwa jest tylko dla zabezpieczenia generalnego. Oznacza to, że musi zostać złożone 100% zabezpieczenie nawet, jeśli dana osoba posiada status AEOC.
- Organy celne nie będą wymagać zabezpieczenia w następujących przypadkach:
- Uszlachetniania czynnego EX/IM,
- Odprawy czasowej (zgłoszenie ustne lub zgłoszenie w jakiejkolwiek innej formie),
- Zgłoszenie nie jest wymagane dla wolnych obszarów celnych,
- Zgłoszenie nie jest wymagane dla procedury uszlachetniania biernego EX/IM
- Kwota referencyjna powinna być równa kwocie należności celnych i innych opłat (np. VAT i akcyzy), które muszą być należne w stosunku do towarów objętych procedurą specjalną w określonym czasie.
- Jeżeli zabezpieczenie nie jest używane poza terytorium jednego państwa członkowskiego, kwota referencyjna powinna obejmować, co najmniej kwotę należności celnych przywozowych.
- Posiadacz pozwolenia na uszlachetnianie bierne nie musi organizować procesów przetwarzania, które przeprowadzane poza UE. Ponadto osoba ta nie musi być eksporterem towarów, które zostaną wyprowadzone poza obszar celny UE w ramach uszlachetniania biernego. Tym niemniej formalności wywozowe muszą być przestrzegane (art. 269 ust. 2 i ust. 3 UKC).
Uwagi końcowe
- Zezwala się na stosowanie pozwoleń będących w mocy 1 maja 2016 r., wydanych na mocy regulacji WKC i RWKC. Niemniej przestrzegane muszą być przepisy UKC oraz RD i RW Komisji UE – tabela odniesień, o której mowa w art. 254 RD (załącznik 90 do RD). Oznacza to np., że kody 41 i 91 nie mogą być stosowane w pierwszej części pola 37 zgłoszenia celnego o objęcie towarów tymi procedurami, ale mogą być stosowane w drugiej części pola 37 zgłoszenia celnego do wskazania poprzednich procedur w kontekście zamknięcia tych procedur.
- Możliwa jest zmiana istniejącego pozwolenia (wydanego przed 1 maja 2016 r.) na warunkach UKC. Nie jest w związku z tym wymagane wydanie nowego pozwolenia na warunkach UKC w celu zastąpienia istniejącego pozwolenia. Jednakże w przypadku wniosku o istotną zmianę, która mogłaby wpłynąć na dozór celny pozwolenia, istotne jest i zalecane przeprowadzenie ponownej oceny pozwolenia na prowadzenie miejsc składowych przeznaczonych do składowania celnego towarów.
- W przypadku, gdy istniejące pozwolenia zostały wydane bez złożenia zabezpieczenia bądź z częściowym zabezpieczeniem, mogą one zostać mimo to użyte bez obowiązku dostarczenia dodatkowego zabezpieczenia.
- Stosowanie istniejącego pozwolenia wydanego bez badania warunków ekonomicznych jest dozwolone, nawet, gdy UKC wymaga badania warunków ekonomicznych przed wydaniem pozwolenia. Jednakże, jak przewidziano w UKC, nie stoi to na przeszkodzie przyszłemu badaniu tych warunków ekonomicznych.
- Stosowanie istniejącego pozwolenia wydanego z badaniem warunków ekonomicznych jest dozwolone nawet bez drugiego badania na warunkach UKC.
- Formularze T5 i arkusze INF, które zostały wykorzystane do transakcji rozpoczętych przed 1 maja 2016 r., i niezakończonych w tym dniu, mogą być nadal używane. W stosownych przypadkach dokument taki może być również użyty do celów zamknięcia procedury dla towarów objętych procedurą przed dniem 1 maja 2016r.
- Pozwolenie na stosowanie procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń z uprzednim wywozem wydane przed 1 maja 2016 r., które obejmuje towary przywożone podlegające cłom antydumpingowym może być nadal używane. W takich przypadkach nie jest konieczna zmiana pozwolenia, jeżeli stosowane są rozwiązania wskazane w Załączniku IV. RD. Zgodnie z przepisami UKC nie jest możliwe użycie towarów ekwiwalentnych, jeśli towary nieunijne podlegały cłom antydumpingowym (art. 169 RD).
- Ponowna ocena pozwoleń na prowadzenie miejsc składowych przeznaczonych do składowania celnego towarów zostanie przeprowadzona przez organy celne przed dniem 1 maja 2019 r. W związku z tym nie jest wymagany wniosek posiadacza pozwolenia o ponowną ocenę.
Zanim organy celne ocenią pozwolenie, zalecane jest zapytanie posiadaczy pozwoleń czy chcą nadal korzystać z pozwoleń czy też zamierzają złożyć nowy wniosek o udzielenie pozwolenia. Jeśli w wyznaczonym terminie nie zostanie wyrażone zainteresowanie dalszym korzystaniem z pozwolenia, lub zamiar złożenia wniosku, pozwolenie powinno być ponownie ocenione. - Po ponownej ocenie, w każdym przypadku, istniejące pozwolenie musi zostać cofnięte. W przypadku, gdy osoba zainteresowana dostarczyła wszystkie wymagane dodatkowe informacje, musi zostać wydane nowe pozwolenie zgodnie z terminologią UKC i przepisami UKC.
W przypadku, gdy posiadacz pozwolenia złożył nowy wniosek o pozwolenie przed ponowna oceną, to taka ocena przez organy celne nie jest wymagana (art. 345 ust. 1 i art. 249 RW 4) oraz art. 250 RD). - Pozwolenie na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrolą celną (obecnie uszlachetniania czynnego), które pozostają ważne po 1 maja 2016r., mogą być stosowane, jako pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego (Załącznik 90 RD), pod warunkiem, że obliczanie należności celnych przywozowych w odniesieniu do produktów przetworzonych jest dokonywane zgodnie z art. 85 UKC.
- W przypadku pozwolenia na stosowanie procedury uszlachetniania czynnego udzielonego przed dniem 1 maja 2016 r., obliczenie kwoty należności celnych przywozowych dla produktów przetworzonych zgłaszanych do obrotu, powinno być dokonane zgodnie z art. 86 ust. 3 UKC.
Przypisy:
- Rozporządzenie Delegowane Komisji (DA) – rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r., uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego (Dz. Urz. UE L nr 343/2015 z dnia 29 grudnia 2015 r.).
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r., ustanawiające Unijny Kodeks Celny.
- Rozporządzenie Delegowane Komisji (TDA) – rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/341 z dnia 17 grudnia 2015 r., uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do przepisów przejściowych dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego w okresie, gdy nie działają jeszcze odpowiednie systemy teleinformatyczne, i zmieniające rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 (Dz. Urz. UE L nr 69 z dnia 15 marca 2016 r.).
- Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (IA) – rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L nr 343/2015 z dnia 29 grudnia 2015 r.).
Andrzej Blajer
© Copyright by Andrzej Blajer