Unijny Kodeks Celny (UKC) – procedury celne i ich kategoryzacja

 In Unijne Prawo Celne

Jedną z podstawowych cech Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) 1) w porównaniu z obowiązującym do niedawna Wspólnotowym Kodeksem Celnym (WKC) 2) jest zasadnicza zmiana podejścia w stosunku do procedur celnych. Różnica w podejściu do tego zagadnienia zawiera się m.in. w rezygnacji z pojęcia przeznaczenie celne i zastąpienia go pojęciem procedura celna, która wcześniej była pojęciem odrębnym.

Ponadto zgodnie z art. 5 pkt. 16 UKC pojęcie procedura celna oznacza jedną z trzech następujących procedur, którą można objąć towary, to jest:

  1. Dopuszczenie do obrotu;
  2. Procedury specjalne;
  3. Wywóz.

Przypomnijmy, że WKC wyszczególniał osiem procedur celnych, z których sześć poza dopuszczeniem do obrotu i wywozem, to:

  1. Tranzyt;
  2. Skład celny;
  3. Uszlachetnianie czynne;
  4. Przetwarzanie pod kontrolą celną;
  5. Odprawa czasowa;
  6. Uszlachetnianie bierne.

Przypomnijmy również, że pojęcie przeznaczenia celnego zdefiniowane w art. 58 pkt. 1 WKC było rozbudowane o tzw. kategorie przeznaczeń celnych (art. 4 pkt. 15 WKC), do których zaliczano:

  1. Objęcie towaru procedurą celną;
  2. Wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego (WOC) lub składu wolnocłowego (SWC);
  3. Zniszczenie towaru;
  4. Zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa;
  5. Powrotny wywóz towarów.

Zmiany, jakie nastąpiły w zakresie procedur celnych po wejściu w życie UKC (1 maja 2016 r.) znalazły również swój wyraz w odmiennej ich klasyfikacji, zwłaszcza w odniesieniu do tzw. procedur specjalnych.

Głównym celem wspomnianych na wstępie zmian było zmniejszenie ilości procedur celnych (z ośmiu do trzech) oraz pozostawienie wyłącznie tych najbardziej ekonomicznie uzasadnionych. W konsekwencji, o czym była mowa wyżej, UKC rezygnuje z podziału na przeznaczenie celne oraz procedury celne, co oznacza, że wszystkie dotychczasowe przeznaczenia celne stały się procedurami celnymi (z nielicznymi wyjątkami).

W odniesieniu do procedur specjalnych zgodnie z art. 210 UKC, przyjęto ich podział na cztery kategorie, z których każda obejmuje dwa typy procedur:

  • Tranzyt, który obejmuje: tranzyt zewnętrzny i wewnętrzny;
  • Składowanie, które obejmuje: składowanie celne i wolne obszary celne;
  • Szczególne przeznaczenie, które obejmuje: odprawę czasową i końcowe przeznaczenie;
  • Przetwarzanie, które obejmuje: uszlachetnianie czynne i bierne.

Niezależnie od rezygnacji z pojęcia „przeznaczenie celne” UKC zniósł także terminy: „procedura zawieszająca” i „procedura gospodarcza celna”. Nie oznacza to, że procedury odpowiadające tym terminom zniknęły, o czym świadczy zresztą powyższa klasyfikacja procedur specjalnych. Niemniej niektóre z procedur celnych odpowiadających dawnej terminologii są obecnie skategoryzowane, jako:

  • Składowanie,
  • Szczególne przeznaczenie,
  • Przetwarzanie.

Zostały one wzbogacone np. w przypadku składowania o procedurę „wolnego obszaru celnego” (zgodnie z motywem 49 do preambuły UKC) a także w przypadku szczególnego przeznaczenia o procedurę „końcowego przeznaczenia” lub połączone w jedną procedurę jak ma to miejsce w przypadku przetwarzania, gdzie dotyczy to procedury „uszlachetniania czynnego”.

W tym ostatnim wypadku uznając zgodnie motywem 50 do preambuły UKC, „że powrotny wywóz nie jest dłużej konieczny, procedura uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń powinna zostać połączona z przetwarzaniem pod kontrolą celną, a procedura uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych powinna zostać zlikwidowana”. Ponadto jak stanowi wspomniany motyw – taka pojedyncza procedura uszlachetniania czynnego powinna obejmować również zniszczenie, z wyjątkiem przypadków, gdy jest ono przeprowadzane przez organy celne lub pod ich nadzorem.

Niewątpliwym novum w odniesieniu do procedur specjalnych jest zniesienie odsetek wyrównawczych z uwagi na ogólną zasadę obliczania kwoty należności celnych przywozowych lub wywozowych – przepis art. 85 UKC (na wniosek art. 86 ust.3 UKC). Wspomniany przepis ujęty w ust.1 art. 85 UKC stanowi, że „kwota należności celnych przywozowych lub wywozowych jest określana zgodnie z takimi zasadami obliczenia należności celnych, jakie miały zastosowanie do danych towarów w chwili powstania w stosunku do nich długu celnego”. Oznacza to w konsekwencji, że stawka celna do zastosowania to stawka z dnia powstania długu celnego.

Omawiane zmiany wprowadzone w zakresie procedur specjalnych miały na celu ich uproszczenie, zracjonalizowanie i zarazem uczynienie ich bardziej atrakcyjnymi dla przedsiębiorców, mając zwłaszcza na uwadze fakt, że zawieszenie poboru należności celnych przywozowych jest bardziej atrakcyjne finansowo niż zwrot pobranego cła dopiero przy wywozie produktów kompensacyjnych / przetworzonych.

Kolejnym ułatwieniem dla przedsiębiorców, zasygnalizowanym w treści motywu 47 do preambuły UKC, powinno być ustanowienie wspólnych i prostych przepisów w odniesieniu do procedur specjalnych, uzupełnionych niewielką liczbą przepisów dotyczących poszczególnych rodzajów tych procedur, aby ułatwić przedsiębiorcom dokonanie wyboru właściwej procedury, zapobiec występowaniu błędów i ograniczyć liczbę przypadków egzekwowania należności i zwrotów dokonywanych po zwolnieniu towarów. Znalazło to wyraźne odbicie zarówno w Rozporządzeniu Delegowanym 3) jak i Rozporządzeniu Wykonawczym 4) do UKC.

Ponadto jak to podkreślono w motywie 48 do preambuły UKC:

„Należy ułatwić wydawanie pozwoleń dla kilku procedur specjalnych objętych jednym zabezpieczeniem w jednym kontrolnym urzędzie celnym; należy także wprowadzić proste zasady odnoszące się do powstającego w tych przypadkach długu celnego. Podstawową zasadą stosowaną w tym przypadku powinno być wycenianie towarów objętych procedurą specjalną lub wytworzonych z nich produktów w chwili powstania długu celnego. W przypadkach, gdy jest to ekonomicznie uzasadnione, wycena towarów powinna być również możliwa w chwili obejmowania ich procedurą specjalną. Te same zasady powinny mieć zastosowanie do zwyczajowych czynności”.

Konsekwencją powyższego stanowiska było opracowanie przepisów wspólnych dla kilku procedur specjalnych, które to przepisy dotyczą w szczególności:

  • Uzyskania pozwolenia,
  • Prowadzenia ewidencji,
  • Zasad zamknięcia procedury specjalnej, czy też
  • Przeniesienia praw i obowiązków.

Przypisy:

  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r., ustanawiające Unijny Kodeks Celny.
  2. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r., ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny.
  3. Rozporządzenie Delegowane Komisji (DA) – rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r., uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego (Dz. Urz. UE L nr 343/2015 z dnia 29 grudnia 2015 r.).
  4. Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (IA) – rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L nr 343/2015 z dnia 29 grudnia 2015 r.).

 

Andrzej Blajer
© Copyright by Andrzej Blajer

Recommended Posts

Leave a Comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Napisz do nas!

Napisz do nas a skontaktujemy się z Tobą najszybciej jak to możliwe.

Start typing and press Enter to search

uszlachetnianie bierne